คุณธรรมเพียงอย่างเดียว
เราสามารถยึดไว้
เพียงข้อเดียว
ข้อไหนก็ได้
แม้เรายึดถือเพียงข้อเดียว
ก็สามารถทำให้เราพ้นทุกข์ได้
หรือมีชีวิตที่มีความสุขได้
แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น
เราต้องอาศัยการวิจัย
เรียกว่า ธัมวิจัย
ในข้อนั้น ๆ ให้เต็มที่
และเมื่อเราวิจัยเต็มที่
ก็จะพบว่า
ถึงที่สุดแห่งธรรมนั้น
ก็จะรวมลงที่ สติ
การทำความเพียร
หมายความว่า
ทำอยู่เสมอ
บ่อย ๆ
เน้นย้ำ
ไม่ปล่อย
ไม่วาง
ให้ถึงที่สุด
การปล่อยวางเป็นเรื่องของจิต
ที่เขาอิ่ม
เขาพอใจแล้ว
เขาจะวางของเขาเอง
ถ้าไปไม่ถึง
แล้วปล่อยเสียก่อน
ย่อมถือว่าเป็นความเหลาะแหละ
ความไม่เอาการเอางาน
เป็นกิเลส
แต่อ้างว่าเป็นธรรมะ คือการปล่อยวาง
อย่างนี้ไปเสีย
พิจารณามาก ๆ
ในธรรมะข้อเดียว
ที่ตนยึดถือ
ย่อมไปสู่สุขคติได้
เอวัง
พุทธังกุโร
๓๑ กรกฎาคม ๒๕๕๗